Dikke enkels en voeten

Wat kun je doen aan gezwollen en opgezette voeten en enkels?

Gezwollen en opgezette voeten en enkels zijn een reden om zo snel mogelijk uit die strakke, beknellende schoenen te willen. En aan hoge hakken moet je al helemaal niet denken! Jammer, want die passen nu net zo goed bij dat leuke nieuwe jurkje. Vooral ’s avonds voelen je benen loodzwaar.

Oorzaken van dikke voeten en enkels

Wanneer je je enkel verstuikt zwelt deze vaak op. Maar dikke voeten of enkels komen niet altijd door een blessure. Als je lang stil hebt gezeten, bijvoorbeeld na een lange autorit, kun je last krijgen van opgezette of gezwollen voeten, enkels, tenen, kuiten en knieën.

Opgezette enkels en voeten door lang stilzitten

In het geval van lang stilzitten, heeft dit ongemak te maken met je kuiten, die je onvoldoende gebruikt. De kuitspieren zorgen er door middel van samentrekkingen normaliter voor dat het zuurstofarme bloed terug naar het hart wordt gecirculeerd. Aderkleppen zorgen ervoor dat dit geleidelijk gebeurt en dat het bloed niet terug kan lopen.

Als je lang stil zit circuleert je bloed niet goed en blijft het in je voeten, waardoor deze gaan opzwellen. Zeker als het dan ook nog warm is buiten, zullen je bloedvaten uitzetten. Er wordt dan nog meer bloed aangevoerd en de druk op de aders stijgt. Er kan dan een vochtophoping ontstaan in één of beide voeten.

• Mensen met overgewicht hebben meer kan op gezwollen voeten en enkels.
• Mensen waarbij de aderkleppen minder goed functioneren en daardoor last hebben van spataderen, zullen automatisch ook meer last hebben van gezwollen voeten.
• Mensen met beroepen waarbij je lang stil moet zitten of staan in dezelfde houding zijn gevoeliger voor het krijgen van dikke voeten en enkels.
• Ouderen hebben vaak meer last doordat ze minder mobiel zijn en dus minder kunnen bewegen.
• Vrouwen hebben over het algemeen meer last van opgezette voeten en enkels dan mannen. Tijdens de menstruatie houden vrouwen vocht vast en zwangere vrouwen hebben vaak het liefst comfortabele schoenen aan omdat zij ook meer vocht vasthouden in de voeten.

Opzette enkels en voeten door hartfalen

Het regelmatig last hebben van opgezette voeten kan ook een ernstigere oorzaak hebben. Er kan sprake zijn van hartfalen, een zogenaamd ‘trombosebeen‘ of chronisch veneuze insufficiëntie (een bloedklonter die de ader verstopt).

Door hogere druk in de aderen wordt het vocht dan niet goed afgevoerd. Zo’n overmatige vochtophoping heet ook wel ‘oedeem’, of specifiek in de voeten: lymfoedeem.

Gezwollen enkels en voeten door nier- en leveraandoeningen

Ook nier- en leveraandoeningen en schildklierproblemen kunnen zorgen voor zwelling in voeten en enkels. Alle bovengenoemde kwalen kunnen tevens leiden tot spataders.

Bij regelmatige terugkerende klachten is het altijd raadzaam om de huisarts te bezoeken.

Wat kun je zelf doen ter voorkoming van opgezette, dikke enkels en voeten?

• Strek regelmatig je benen, met name als je lang stil hebt gezeten, tussendoor tijdens een lange autorit, en tijdens een vliegreis. Überhaupt is het goed om twee keer per dag een half uurtje te wandelen. Dit is behalve voor een betere vochthuishouding en bloedcirculatie ook goed voor de stofwisseling. Ook zwemmen en fietsen doen je benen goed en zijn minder belastend voor je knieën dan bijvoorbeeld hardlopen.
• Draag kleding die de bloedcirculatie niet belemmert.
• Drink voldoende! Daarmee wordt de bloedsomloop gestimuleerd. Denk ook aan groene thee of venkelthee.
• Eet producten die vocht afdrijven, bijvoorbeeld: peterselie, bleekselderij, asperges, appelazijn, mierikswortel en venkel.
• Eet minder zout; zout houdt vocht vast. Vermijdt E-nummers in je voeding.
• Let op je houding tijdens het zitten. Ga bijvoorbeeld niet met je benen over elkaar zitten (hoe lekker dat ook zit!) Dit belemmert de bloedcirculatie.
• Zorg voor goede schoenen: luchtdoorlatend, ondersteunend en met een goede pasvorm. Er bestaan ook panty’s die de bloedsomloop stimuleren. Deze geven meer ondersteuning. Ze vallen vaak onder de ‘shapewear’.
• Stretch je benen!

Handige tips en oefeningen om dikke enkels en voeten te voorkomen en te behandelen

Tips om dikke voeten en enkels te voorkomen tijdens een lange reis:

1. Zorg dat je voor je vertrek veel beweegt. Ga lekker wandelen, fietsen of doe andere activiteiten waarbij je je benen gebruikt.
2. Draag geen strakke kleding zodat je bloedsomloop vrij kan stromen.
3. Je kunt eventueel bloedsomloop stimulerende steunkousen dragen.
4. Ga niet met je benen over elkaar zitten, hierdoor beknel je je bloedsomloop in je benen.
5. Als je met de trein of het vliegtuig reist, maak dan af en toe een wandelingetje.
6. Ook vanuit je stoel kun je wat oefeningen doen. Duw je benen een paar keer omhoog door je hielen omhoog te duwen. En als je dat een paar keer gedaan hebt, til beide benen iets op en maak fietsbewegingen in de lucht. Als laatste, maak cirkelende bewegingen met je voeten, enkels en tenen, eerst naar links en dan naar rechts.

Bovenstaande tips kun je preventief toepassen maar ook als het leed al geschied is.

Wat je zelf nog kan doen als je voelt dat je voeten opgezet zijn

1. Koelen (koud voetenbad of coldpack).
2. Masseren.
3. Zorg er voor dat je ’s nachts tijdens het slapen je benen iets hoger laat rusten dan de rest van je lichaam. Ook kun je je benen wanneer je overdag ergens zit te rusten leggen op een hoger gelegen voetenbankje of op een dik kussen. Zo stroomt het bloed niet teveel naar beneden.
4. Beperk het gebruik van alcohol en cafeïne (met name op warme dagen) in verband met het onttrekken van vocht uit je lichaam.

Vind een praktijk

Heeft u ook last van gezwollen voeten en enkels? Onze podologen en podotherapeuten helpen u graag verder. Klik op de onderstaande knop en vind een Podozorg praktijk bij u in de buurt!

Vind een praktijk